Trump muốn thêm thương vụ tỷ USD, Intel 9,9% chỉ mở màn

Thương vụ Intel: dấu mốc lớn trong chiến lược mới

Ngày 25/8, trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Mỹ Donald Trump tuyên bố sự hài lòng với việc chính phủ sở hữu 9,9% cổ phần Intel. Thỏa thuận này giúp Mỹ nắm giữ khối cổ phiếu trị giá khoảng 11 tỷ USD, mà theo ông Trump, “không phải bỏ ra thêm một đồng nào ngoài các nguồn vốn sẵn có từ ngân sách hỗ trợ”.

Theo thỏa thuận công bố ngày 22/8, chính phủ sẽ dùng 5,7 tỷ USD từ Đạo luật CHIPS và 3,2 tỷ USD từ chương trình Secure Enclave để mua lại 433,3 triệu cổ phiếu Intel. Giá mua vào là 20,4 USD một cổ phiếu, thấp hơn 4 USD so với mức đóng cửa ngày 22/8, đưa tổng giá trị sở hữu lên khoảng 11 tỷ USD. Cả hai chương trình vốn này vốn được triển khai từ thời cựu Tổng thống Joe Biden.

Thỏa thuận cũng được coi là động thái xoa dịu mối quan hệ giữa ông Trump và CEO Intel Lip-Bu Tan, sau khi Tổng thống gần đây kêu gọi ông Tan từ chức do nghi ngờ xung đột lợi ích. Với nguồn vốn mới, Intel dự kiến sẽ mở rộng năng lực sản xuất chip tại Mỹ, góp phần củng cố an ninh công nghệ trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu ngày càng gay gắt.

Tham vọng xây dựng quỹ đầu tư quốc gia

Trong bài viết trên mạng xã hội, ông Trump nhấn mạnh rằng thương vụ Intel không phải sự kiện đơn lẻ mà là bước mở đầu cho một loạt thỏa thuận sắp tới. “Tôi muốn giá cổ phiếu của các công ty Mỹ tăng, để đất nước giàu mạnh hơn và tạo ra nhiều việc làm hơn”, ông nói.

Trước đó, ông Kevin Hassett – cố vấn kinh tế Nhà Trắng – cũng khẳng định rằng chính quyền sẽ không dừng lại ở Intel. Theo ông, Mỹ hoàn toàn có thể áp dụng mô hình này với các công ty công nghệ khác trong lĩnh vực bán dẫn và trí tuệ nhân tạo, bao gồm cả AMD hay TSMC – những doanh nghiệp đang hưởng lợi từ các chương trình trợ cấp của Washington.

Hồi tháng 2, ông Trump đã ký sắc lệnh yêu cầu Bộ Tài chính và Thương mại xây dựng kế hoạch cho một quỹ đầu tư quốc gia trong vòng 12 tháng. Văn bản này không nêu chi tiết nhưng yêu cầu trình bày rõ cơ chế huy động vốn, chiến lược đầu tư, cấu trúc tổ chức và mô hình quản trị. Giới quan sát cho rằng quỹ này sẽ trở thành công cụ để chính phủ trực tiếp nắm giữ cổ phần trong các tập đoàn chiến lược.

Hướng đến ngành công nghệ lõi và việc làm trong nước

Các bước đi mới cho thấy Washington đang muốn kiểm soát sâu hơn chuỗi cung ứng công nghệ, đồng thời đảm bảo lợi ích lâu dài cho nền kinh tế Mỹ. Việc đầu tư trực tiếp vào các hãng chip không chỉ mang lại lợi ích tài chính mà còn giúp giảm sự phụ thuộc vào các quốc gia khác trong lĩnh vực bán dẫn – ngành đang trở thành “trận địa” cạnh tranh toàn cầu.

Đối với ông Trump, chiến lược này còn mang tính chính trị khi ông nhiều lần nhấn mạnh cam kết tạo thêm việc làm trong nước. Các dự án mở rộng nhà máy sản xuất chip tại Mỹ, được thúc đẩy nhờ dòng vốn từ thỏa thuận, có thể trở thành minh chứng cho cam kết này. Điều đó cũng phù hợp với thông điệp mà ông đưa ra từ khi tranh cử: nước Mỹ cần một quỹ đầu tư quốc gia để tái đầu tư cho chính mình.

Với Intel, khoản đầu tư của chính phủ Mỹ sẽ hỗ trợ công ty tăng cường năng lực cạnh tranh trong bối cảnh các tập đoàn châu Á như TSMC hay Samsung đang chiếm ưu thế về sản xuất. Đây cũng là một phần trong nỗ lực của Washington nhằm đưa ngành bán dẫn trở lại vị thế chiến lược, phục vụ cả kinh tế dân sự lẫn quốc phòng.

Tín hiệu cho các thương vụ tiếp theo

Việc Nhà Trắng chính thức mua cổ phần Intel được xem như “phát súng mở màn” cho một chuỗi thương vụ tiềm năng trong tương lai. Ông Trump nhiều lần khẳng định đây chỉ là bước đầu và “sẽ còn nhiều thương vụ khác, không ở ngành này thì cũng ở ngành kia”.

Khả năng chính phủ Mỹ mở rộng mua cổ phần ở các doanh nghiệp công nghệ khác đang được nhiều nhà phân tích dự đoán. Đặc biệt, các ngành bán dẫn, AI, và năng lượng sạch – vốn đang nhận được các khoản trợ cấp lớn – có thể trở thành mục tiêu. Nếu được triển khai, đây sẽ là thay đổi lớn trong cách chính phủ Mỹ tham gia vào thị trường vốn, khác hẳn với truyền thống tự do kinh doanh trước đây.

Dù vậy, kế hoạch này cũng vấp phải tranh cãi. Một số ý kiến lo ngại rằng việc chính phủ trực tiếp nắm giữ cổ phần doanh nghiệp có thể dẫn đến xung đột lợi ích, hoặc làm suy giảm tính cạnh tranh của thị trường. Tuy nhiên, đối với ông Trump và các cộng sự, đây là con đường cần thiết để đảm bảo an ninh kinh tế và củng cố sức mạnh quốc gia.