Việt Nam dự báo vươn Top 20 kinh tế toàn cầu vào năm 2036

Việt Nam: Hành trình vươn tới Top 20 kinh tế toàn cầu

Việt Nam đang đứng trước cơ hội lịch sử để trở thành nền kinh tế lớn thứ hai ASEAN, chỉ sau Indonesia, và lọt vào top 20 nền kinh tế toàn cầu vào năm 2036, theo báo cáo World Economic League Table 2022 của Trung tâm Nghiên cứu Kinh tế và Kinh doanh (CEBR).

Từ vị trí thứ 41 thế giới năm 2021, Việt Nam được dự báo sẽ vượt qua các cường quốc như Ba Lan, Thụy Sĩ, Thụy Điển, Bỉ, và Úc trong vòng 15 năm tới, nhờ tốc độ tăng trưởng kinh tế ấn tượng và chiến lược cải cách bền vững.

Tính đến năm 2021, Tổng sản phẩm quốc nội (GDP) bình quân đầu người của Việt Nam, điều chỉnh theo sức mua tương đương (PPP – Purchasing Power Parity), đạt 11.608 USD. Con số này phản ánh bước tiến vượt bậc từ một nền kinh tế nghèo khó vào thập niên 1980, nhờ công cuộc Đổi mới khởi xướng năm 1986.

Chính sách chuyển từ nền kinh tế kế hoạch hóa tập trung sang kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa đã mở ra cánh cửa thu hút đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI), thúc đẩy công nghiệp hóa và hội nhập quốc tế.

CEBR mô tả sự tăng trưởng của Việt Nam là “một phép màu kinh tế”, với tốc độ tăng trưởng GDP hằng năm duy trì ở mức cao trong nhiều thập kỷ. Từ một quốc gia phụ thuộc viện trợ, Việt Nam đã xây dựng tầng lớp trung lưu thấp, với mức sống và thu nhập cải thiện đáng kể.

Để đạt mục tiêu trở thành quốc gia thu nhập cao vào năm 2045, Việt Nam cần duy trì tăng trưởng GDP bình quân đầu người khoảng 5% mỗi năm. Tuy nhiên, thách thức từ suy giảm thương mại toàn cầu, dân số già hóa, tự động hóa, và biến đổi khí hậu đòi hỏi cải cách chính sách mạnh mẽ hơn.

Phân tích: Động lực và thách thức của kinh tế Việt Nam

Dự báo của CEBR cho thấy Việt Nam sẽ nhảy vọt 21 bậc trong bảng xếp hạng kinh tế toàn cầu từ 2021 đến 2036, một kỳ tích hiếm có. So với năm 2000, khi GDP bình quân đầu người chỉ khoảng 2.000 USD (PPP), mức 11.608 USD năm 2021 cho thấy tốc độ tăng trưởng gấp gần 6 lần trong hai thập kỷ. Điều này đến từ sự kết hợp giữa cải cách thể chế, đầu tư hạ tầng, và hội nhập quốc tế thông qua các hiệp định thương mại tự do (FTA) như CPTPP, EVFTA, và RCEP.

Điểm mạnh của Việt Nam nằm ở khả năng thu hút FDI, với 24,78 tỉ USD vốn đăng ký trong 9 tháng đầu năm 2024, tăng 11,6% so với cùng kỳ 2023. Các ngành công nghiệp chế biến, chế tạo và bất động sản chiếm hơn 60% dòng vốn này, củng cố vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu. Tuy nhiên, sự phụ thuộc vào FDI cũng đặt ra rủi ro: lợi nhuận chuyển ra nước ngoài khiến tổng thu nhập quốc dân (GNP) thấp hơn GDP, làm chậm cải thiện đời sống người dân.

Thách thức lớn nhất là dân số già hóa và tự động hóa. Đến năm 2036, tỷ lệ người trên 65 tuổi dự kiến chiếm 15% dân số, làm giảm lực lượng lao động trẻ. Tự động hóa, đặc biệt trong sản xuất, có thể khiến 20% việc làm truyền thống biến mất, đòi hỏi đầu tư mạnh vào giáo dục và đào tạo lại kỹ năng.

Biến đổi khí hậu cũng là mối đe dọa, với 70% dân số sống ở khu vực dễ bị ảnh hưởng bởi nước biển dâng và thiên tai. Chính sách xanh và chuyển đổi số sẽ là chìa khóa để duy trì tăng trưởng bền vững.

So với các nước ASEAN, Việt Nam đang vượt qua Thái Lan và Malaysia về tốc độ tăng trưởng, nhưng vẫn thua xa Singapore về GDP bình quân đầu người (gấp 16 lần Việt Nam). Để đạt vị trí thứ hai ASEAN, Việt Nam cần cải thiện năng suất lao động, hiện chỉ bằng 30% của Malaysia, và giảm chi phí logistics, vốn chiếm 16% GDP, cao gấp đôi Singapore.

Dự báo: Cơ hội cho doanh nghiệp và nhà đầu tư

Tại Tài chính 247, chúng tôi dự báo kinh tế Việt Nam sẽ tăng trưởng 6,5–7% hằng năm đến năm 2030, nhờ FDI ổn định và chuyển đổi số. Thị trường chứng khoán (TTCK) sẽ hưởng lợi, với VN-Index có thể đạt 1.450 điểm vào quý IV/2025, nếu dòng vốn ngoại tiếp tục đổ vào.

Cổ phiếu ngành bất động sản, như VHM, có thể tăng 8–10% trong năm 2025, nhờ nhu cầu công trình xanh. Nhà đầu tư nên mua VHM khi giá điều chỉnh về 50.000 đồng/cổ phiếu, kỳ vọng lợi suất 12% trong 12 tháng.

Doanh nghiệp cần đầu tư vào công nghệ và sản xuất xanh để tận dụng chính sách tín dụng xanh, dự kiến tăng dư nợ 20% hằng năm sau khi danh mục phân loại xanh được ban hành năm 2025. Ngành công nghệ, như FPT, sẽ hưởng lợi từ tự động hóa, với tiềm năng tăng trưởng doanh thu 15% hằng năm.

Tuy nhiên, rủi ro từ thuế quan toàn cầu có thể làm giảm 10% xuất khẩu dệt may và điện tử trong quý II/2025, đòi hỏi doanh nghiệp đa dạng hóa thị trường sang EU và Nhật Bản.

Bất động sản công nghiệp vẫn là điểm sáng, với giá thuê đất tăng 5% năm 2025, đặc biệt tại các khu công nghiệp gần cảng biển. Doanh nghiệp nên hợp tác với các quỹ quốc tế để phát triển khu công nghiệp xanh, thu hút vốn từ Quỹ Khí hậu xanh. Nhà đầu tư dài hạn có thể cân nhắc cổ phiếu như KBC, với triển vọng tăng 7% nhờ quỹ đất lớn và vị trí chiến lược.