Xe máy điện thay đổi cách sống của giới trẻ Việt

Thế hệ Z và cuộc cách mạng di chuyển xanh

Giữa cái nắng hanh hao của một buổi chiều tháng Bảy tại Hà Nội, tiếng máy nổ xe xăng bỗng trở nên lạc lõng bên dàn xe điện lướt qua lặng lẽ. Cảnh tượng này phản ánh sự thay đổi sâu sắc trong cách thức di chuyển của người Việt, đặc biệt là thế hệ trẻ.

Với 72 triệu xe máy đang lưu thông theo báo cáo “Hành trình bứt phá” của Ngân hàng Thế giới tháng 3 năm 2025, Việt Nam sở hữu mật độ xe máy thuộc top đầu thế giới. Trong đó, xe máy điện tuy mới chiếm 11% nhưng lại đóng góp 80% doanh số xe điện hai bánh toàn Đông Nam Á năm 2023.

Điều đặc biệt, xe máy điện không còn là lựa chọn xa xỉ. Người trẻ chọn xe điện không chỉ vì tính kinh tế mà còn thể hiện tuyên ngôn sống mới – sống xanh, sống có trách nhiệm với môi trường. Họ coi việc đi xe máy điện như cách tham gia vào tương lai, trở thành một phần của sự thay đổi tích cực.

Thị trường xe máy điện cũng phản ánh sở thích đa dạng của người tiêu dùng. Quý I năm 2025 chứng kiến cuộc đua khốc liệt khi VinFast dẫn đầu với 22,8% thị phần, sát nút với Yadea 21,8% và Dibao 20,9%. Sự biến động liên tục này – từ Pega dẫn đầu năm 2023 với 24%, đến Yadea lên ngôi năm 2024, rồi VinFast lội ngược dòng – cho thấy người tiêu dùng ngày càng có nhiều lựa chọn chất lượng.

Lối sống mới từ công nghệ và thẩm mỹ

Xe máy điện đã thay đổi trải nghiệm di chuyển hằng ngày của người dùng. Thay vì tiếng ồn và khói bụi từ động cơ xăng, xe điện mang lại sự yên tĩnh, mượt mà và thân thiện với môi trường. Điều này đặc biệt hấp dẫn thế hệ trẻ sống trong các đô thị lớn, nơi chất lượng không khí ngày càng trở thành mối quan tâm.

Các thương hiệu xe máy điện cũng hiểu rõ tâm lý này. VinFast với doanh số tăng 488% nửa đầu năm 2025 và Yadea tăng trưởng 37% đều tập trung vào thiết kế hiện đại, tích hợp công nghệ thông minh. Từ màn hình kỹ thuật số, kết nối smartphone đến tính năng khóa thông minh, xe máy điện không chỉ là phương tiện mà còn là thiết bị công nghệ di động.

Thậm chí các ông lớn xe xăng truyền thống như Honda, sau 25 năm dẫn đầu, cũng phải chuyển hướng với dịch vụ cho thuê xe điện tại Hà Nội, TP.HCM và Đà Nẵng. Yamaha, Piaggio, Suzuki với các mẫu Neo’s, e-Address cũng thử nghiệm thị trường, chứng tỏ sức hút không thể phủ nhận của xu hướng này.

Việc sở hữu xe máy điện cũng trở thành cách người trẻ thể hiện cá tính và giá trị sống. Không giống như xe xăng chỉ phân biệt qua thương hiệu và giá cả, xe máy điện mang đến nhiều lựa chọn phong cách từ thể thao, cổ điển đến tối giản hiện đại, phù hợp với từng nhóm người dùng.

Tương lai sống xanh và những thách thức thực tế

BloombergNEF dự báo đến năm 2040, 95% xe hai bánh bán ra tại Việt Nam sẽ là xe máy điện, đánh dấu sự chuyển dịch hoàn toàn trong lối sống di chuyển. Chính sách của Nhà nước cũng thúc đẩy xu hướng này khi Hà Nội sẽ cấm xe xăng trong vành đai 1 từ tháng 7 năm 2026, TP.HCM chuyển đổi 400.000 xe xăng sang điện năm 2029.

Tuy nhiên, lối sống xe điện vẫn đối mặt thách thức thực tế. Hạ tầng sạc còn yếu ở ngoại ô và nông thôn, khiến việc di chuyển xa còn hạn chế. Nhiều tòa nhà chưa cho phép sạc xe trong tầng hầm vì lo ngại an toàn. Giá xe điện phân khúc phổ thông 20-35 triệu đồng, cao cấp trên 60 triệu đồng, vẫn cao hơn xe xăng 17-25 triệu đồng.

“Xe điện hợp cho nội đô chứ về quê thì chưa dám liều” – tâm lý này của nhiều người dùng từ các tỉnh cho thấy quá trình thích ứng lối sống mới cần thời gian. Những lo ngại về pin, dịch vụ bảo trì, phạm vi di chuyển vẫn là rào cản tâm lý cần vượt qua.

Các doanh nghiệp đang tích cực giải quyết bằng cách xây dựng hệ sinh thái toàn diện. VinFast với hơn 15.000 cổng sạc, Selex tập trung mô hình đổi pin cho shipper, Gogoro từ Đài Loan chuẩn bị gia nhập với chiến lược tương tự. Theo quan sát của Tài Chính 247, cuộc đua này không chỉ là về sản phẩm mà về khả năng tạo ra trải nghiệm sống hoàn chỉnh cho người dùng.

Sự thay đổi không chỉ đến từ công nghệ mà từ ý thức. Thế hệ trẻ Việt đang lớn lên với tư duy môi trường, coi trọng trải nghiệm hơn sở hữu, ưa thích sự tiện lợi và kết nối. Họ sẵn sàng chi trả cho những giá trị mang tính bền vững, tạo nên động lực mạnh mẽ cho ngành xe điện phát triển.

Xe máy điện đang định hình lại cách người Việt, đặc biệt là thế hệ trẻ, sống và di chuyển trong đô thị hiện đại. Từ một phương tiện, xe điện đã trở thành biểu tượng của lối sống xanh, thông minh và có trách nhiệm. Mặc dù vẫn còn thách thức về hạ tầng và tâm lý người dùng, xu hướng này hứa hẹn sẽ tiếp tục lan tỏa mạnh mẽ trong những năm tới, tạo nên một văn hóa di chuyển hoàn toàn mới.