Mỹ áp thuế nhập khẩu mới lên nhiều quốc gia từ tháng tám

Sắc lệnh thuế quan mới của tổng thống Trump

Ngày 7/7, Tổng thống Mỹ Donald Trump ký sắc lệnh áp thuế đối ứng lên 14 quốc gia, bao gồm Nhật Bản, Hàn Quốc, Tunisia, Malaysia, Kazakhstan và một số nền kinh tế khác, với mức thuế từ 25% đến 40%, có hiệu lực từ 1/8. Trong thông báo trên Truth Social, ông Trump gửi thư trực tiếp đến Thủ tướng Nhật Bản Ishiba Shigeru và Tổng thống Hàn Quốc Lee Jae-myung, nhấn mạnh mức thuế 25% áp dụng cho hàng hóa từ hai nước này, tách biệt với các loại thuế riêng cho từng ngành hàng.

Ông Trump cho biết Mỹ vẫn sẵn sàng gia hạn hoặc điều chỉnh thuế nếu các quốc gia này đưa ra đề xuất hợp lý. Đặc biệt, ông cảnh báo hàng hóa trung chuyển qua quốc gia thứ ba để lách thuế sẽ chịu mức thuế cao hơn. Sắc lệnh này là bước tiếp nối của chính sách thuế quan được công bố vào tháng 4, với thời hạn tạm hoãn đến ngày 9/7, trước khi cập nhật mới được ban hành vào ngày 7/7.

Phát ngôn viên Nhà Trắng Karoline Leavitt tiết lộ rằng 12 quốc gia khác cũng sẽ nhận thư thông báo tương tự, được công khai trên Truth Social. Chính sách này phản ánh nỗ lực của Mỹ trong việc bảo vệ thị trường nội địa, đồng thời gây áp lực lên các đối tác thương mại để đạt được thỏa thuận song phương.

Phản ứng từ Nhật Bản và Hàn Quốc

Nhật Bản, thị trường xuất khẩu lớn nhất sang Mỹ, đối mặt với mức thuế 25% chung và thêm 25% riêng cho ôtô. Xuất khẩu ôtô và linh kiện ôtô của Nhật sang Mỹ trong tháng 5 đã giảm lần lượt 24,7% và 19%, chịu ảnh hưởng từ các chính sách thuế trước đó. Thủ tướng Ishiba Shigeru khẳng định sẽ tiếp tục đàm phán với Mỹ để đạt thỏa thuận thương mại trước hạn chót 1/8, đồng thời họp khẩn với các bộ trưởng để xây dựng chiến lược đối phó.

Hàn Quốc, với thặng dư thương mại kỷ lục 55,6 tỷ USD với Mỹ năm 2024, cũng chịu mức thuế 25%. Là nước xuất khẩu thép lớn thứ tư và ôtô lớn sang Mỹ, Hàn Quốc đã nỗ lực xin miễn trừ thuế nhưng chưa đạt kết quả. Bộ Công nghiệp Hàn Quốc cam kết đẩy mạnh đàm phán để giảm thiểu tác động, với nhiều quan chức cấp cao đã đến Mỹ thảo luận về thương mại và quốc phòng.

Cả hai quốc gia đều nhấn mạnh mong muốn đạt được thỏa thuận song phương, tận dụng khoảng thời gian từ nay đến 1/8 để đàm phán với Mỹ. Ông Trump cho biết các mức thuế có thể được điều chỉnh tùy thuộc vào tiến triển quan hệ song phương và việc các nước xóa bỏ rào cản thương mại.

Tác động lên thị trường toàn cầu

Thông báo thuế quan mới đã gây ra biến động trên thị trường chứng khoán. Cổ phiếu các hãng ôtô Nhật Bản như Toyota và Honda giảm lần lượt 4,1% và 3,8% trong phiên giao dịch tại Mỹ, trong khi cổ phiếu SK Telecom của Hàn Quốc mất 7,5%. Các công ty phụ thuộc vào xuất khẩu sang Mỹ đang đối mặt với áp lực lớn, đặc biệt trong các ngành ôtô, thép và công nghệ.

Chính sách thuế quan này là một phần trong chiến lược của Tổng thống Trump nhằm tái cân bằng thương mại quốc tế. Trước đó, vào ngày 2/5, ông công bố mức thuế 24-25% cho Nhật Bản và Hàn Quốc, sau đó tạm hoãn 90 ngày. Việc áp thuế mới từ 1/8 cho thấy Mỹ quyết tâm thúc đẩy các đối tác thương mại điều chỉnh chính sách thuế và phi thuế, nhằm tạo sân chơi công bằng hơn cho hàng hóa Mỹ.

Tuy nhiên, động thái này cũng làm dấy lên lo ngại về nguy cơ leo thang căng thẳng thương mại toàn cầu. Các quốc gia bị áp thuế có thể đáp trả bằng các biện pháp tương tự, ảnh hưởng đến chuỗi cung ứng và giá cả hàng hóa trên toàn thế giới.

Cơ hội đàm phán trước hạn chót

Dù áp đặt thuế quan, Tổng thống Trump để ngỏ cơ hội đối thoại. Ông nhấn mạnh rằng nếu các quốc gia chủ động đàm phán và đưa ra giải pháp thay thế, Mỹ sẵn sàng xem xét điều chỉnh mức thuế. Điều này tạo cơ hội cho Nhật Bản, Hàn Quốc và 12 quốc gia khác thương lượng để đạt được thỏa thuận có lợi trước ngày 1/8.

Các chuyên gia nhận định rằng khoảng thời gian từ nay đến hạn chót sẽ là giai đoạn then chốt để các quốc gia bị ảnh hưởng giảm thiểu tác động của thuế quan. Những cuộc đàm phán song phương không chỉ xoay quanh thuế mà còn liên quan đến các vấn đề thương mại và quốc phòng, đặc biệt với các đồng minh chiến lược như Nhật Bản và Hàn Quốc.

Chính sách thuế quan mới của Mỹ, dù gây áp lực lớn, cũng mở ra cơ hội để các quốc gia tái định hình quan hệ thương mại với Mỹ. Kết quả của các cuộc đàm phán trong những tuần tới sẽ quyết định mức độ tác động của sắc lệnh này lên nền kinh tế toàn cầu.