Cảng Trần Đề đẩy mạnh kinh tế ĐBSCL với đầu tư 19.000 tỉ đồng

Cảng Trần Đề thúc đẩy xuất nhập khẩu

Dự án cảng biển Trần Đề, được tỉnh Sóc Trăng trình bày tại cuộc họp về giao thông trọng điểm phía Nam ngày 21/4/2025 tại Cần Thơ, đang nổi lên như một động lực kinh tế quan trọng cho vùng Đồng bằng sông Cửu Long (ĐBSCL). Theo Chủ tịch UBND tỉnh Trần Văn Lâu, cảng này không chỉ là hạ tầng giao thông mà còn là chìa khóa để giải quyết nút thắt logistics, giảm chi phí vận tải và nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp. Với vị trí chiến lược, cảng Trần Đề hứa hẹn trở thành cửa ngõ xuất nhập khẩu trực tiếp, giúp khu vực thoát khỏi sự phụ thuộc vào các cảng Đông Nam Bộ.

Hiện tại, 70-80% hàng hóa ĐBSCL phải trung chuyển qua các cảng ngoài vùng, làm tăng chi phí vận chuyển khoảng 6-8 USD mỗi tấn. Điều này không chỉ giảm sức cạnh tranh mà còn gây áp lực lớn lên hệ thống đường bộ và thủy nội địa. Cảng Trần Đề, với quy mô lớn và khả năng tiếp nhận tàu container 100.000 DWT cùng tàu hàng rời 160.000 DWT, sẽ tối ưu hóa vận tải thủy, khai thác tiềm năng xuất khẩu nông sản, thủy sản – thế mạnh của vùng. Ngoài ra, dự án còn mang ý nghĩa lớn về an ninh quốc phòng, củng cố vị thế Việt Nam ở Biển Đông.

Quy hoạch cảng bao gồm 435ha bến cảng ngoài khơi và 4.000ha khu hậu cần logistics, với cầu vượt biển dài 17,8km và đê chắn sóng 9.800m. Những con số này cho thấy tham vọng biến Trần Đề thành trung tâm logistics hiện đại, hỗ trợ các khu công nghiệp, dịch vụ và thu hút đầu tư. Theo ông Lâu, dự án sẽ tạo hàng ngàn việc làm, giảm di cư lao động và nâng cao đời sống người dân, đặc biệt tại huyện Trần Đề – khu vực còn nhiều khó khăn.

Đối mặt thách thức vốn

Để khởi động dự án, Sóc Trăng đề xuất ngân sách nhà nước hỗ trợ 19.403 tỉ đồng, chiếm 43% tổng vốn 44.965 tỉ đồng cho giai đoạn đầu. Số vốn này sẽ tập trung vào các hạng mục như cầu vượt biển, nạo vét luồng, đê chắn sóng và tuyến đường nối từ Quốc lộ 91B đến cầu cảng dài 6,3km. Phần vốn còn lại dự kiến huy động từ doanh nghiệp thông qua xã hội hóa. Tuy nhiên, tổng mức đầu tư sơ bộ lên tới 162.730 tỉ đồng, một con số lớn đối với khu vực kinh tế còn hạn chế như Trần Đề, khiến việc thu hồi vốn trở thành thách thức.

Nhiều nhà đầu tư quốc tế đã bày tỏ quan tâm, nhưng tỉnh vẫn chưa thể phê duyệt do thiếu hướng dẫn từ các bộ ngành. Ông Lâu nhấn mạnh rằng nếu được bố trí vốn ngân sách, dự án sẽ nhanh chóng thu hút thêm nguồn lực từ tư nhân. Trước đây, Sóc Trăng từng đề nghị hỗ trợ vốn tới Bộ Tài chính và Bộ Kế hoạch và Đầu tư, nhưng chưa nhận được phản hồi. Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu tỉnh rà soát lại chức năng, nhiệm vụ của cảng, đồng thời đánh giá mối liên hệ với các cảng biển khác để đảm bảo tính đồng bộ trong quy hoạch quốc gia.

Thách thức không chỉ nằm ở vốn mà còn ở cơ chế phối hợp. Việc lựa chọn nhà đầu tư phù hợp, đặc biệt là các đối tác nước ngoài, đòi hỏi chính sách rõ ràng để bảo vệ lợi ích quốc gia và an ninh kinh tế. Sóc Trăng cần làm việc chặt chẽ với Bộ Giao thông Vận tải và các cơ quan liên quan để hoàn thiện báo cáo, đảm bảo tính khả thi và tránh lãng phí nguồn lực.

Cảng Trần Đề tạo động lực bền vững

Cảng Trần Đề được xác định là dự án cửa ngõ trong Nghị quyết 13 của Bộ Chính trị, mang tầm nhìn chiến lược cho ĐBSCL. Với sản lượng hàng hóa xuất nhập khẩu lớn nhưng hạ tầng vận chuyển hạn chế, vùng hiện chỉ đáp ứng tàu 10.000 DWT qua sông Hậu. Thiếu cảng container chuyên dụng khiến chi phí logistics tăng cao, cản trở thu hút đầu tư và chuyển dịch cơ cấu kinh tế. Cảng Trần Đề, với khả năng tiếp nhận tàu lớn và khu hậu cần hiện đại, sẽ giải quyết những hạn chế này, tạo động lực cho công nghiệp, dịch vụ và xuất khẩu.

Dự án không chỉ mang lại lợi ích kinh tế mà còn góp phần cải thiện an sinh xã hội. Khu vực logistics 4.000ha sẽ hỗ trợ trung chuyển hàng hóa, phát triển dịch vụ hậu cần và thu hút doanh nghiệp trong và ngoài nước. Điều này kỳ vọng tạo ra hàng ngàn việc làm tại chỗ, giúp người dân địa phương ổn định cuộc sống và giảm áp lực di cư lao động. Huyện Trần Đề, với nhiều khó khăn kinh tế, sẽ có cơ hội phát triển mạnh mẽ nhờ dự án này.

Về mặt chiến lược, cảng Trần Đề còn đóng vai trò quan trọng trong an ninh quốc phòng. Với vị trí ở Biển Đông, cảng sẽ củng cố khả năng kiểm soát hàng hải, hỗ trợ các hoạt động kinh tế biển và bảo vệ chủ quyền quốc gia. Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh rằng dự án cần được đánh giá toàn diện về tác động kinh tế, xã hội và môi trường, để không chỉ là một công trình hạ tầng mà còn là động lực phát triển bền vững cho ĐBSCL.

Để hiện thực hóa tầm nhìn, Sóc Trăng cần vượt qua các rào cản về vốn, chính sách và quy hoạch. Tỉnh đang tích cực xúc tiến đầu tư trong nước để giảm phụ thuộc vào vốn ngoại, đồng thời phối hợp với các bộ ngành để xây dựng lộ trình chi tiết. Nếu được triển khai thành công, cảng Trần Đề sẽ không chỉ là cửa ngõ logistics mà còn là biểu tượng cho sự bứt phá của ĐBSCL trên bản đồ kinh tế quốc gia và quốc tế.

Dự án cảng Trần Đề, với đề xuất đầu tư 19.000 tỉ đồng, là cơ hội để ĐBSCL nâng cao năng lực cạnh tranh, giảm chi phí vận tải và thu hút đầu tư. Dù đối mặt với thách thức về vốn và cơ chế, dự án hứa hẹn mang lại lợi ích lâu dài, khẳng định vai trò chiến lược của vùng trong phát triển kinh tế và an ninh quốc gia.