Giải pháp tái tạo đất: Hướng đi bền vững cho nông nghiệp Việt Nam

Phân hữu cơ, sinh học là chìa khóa cứu đất nông nghiệp

Đất đai, tài nguyên cốt lõi của nông nghiệp, đang đối mặt với tình trạng suy thoái nghiêm trọng tại nhiều vùng trọng điểm như Tây Nguyên, Đồng bằng sông Cửu Long và Đông Nam Bộ. Theo Thạc sĩ Nguyễn Lê Đức Trọng, chuyên gia nông học từ Tổng Công ty Phân bón và Hóa chất Dầu khí (PVFCCo), đất tại các khu vực này bị bạc màu, chai cứng, giảm khả năng giữ nước và dinh dưỡng. Nguyên nhân chính xuất phát từ canh tác thâm canh kéo dài, kết hợp với việc lạm dụng phân bón hóa học liều cao nhằm thúc đẩy năng suất ngắn hạn.

Hậu quả của phương pháp này là đất dần kiệt quệ, vi sinh vật có lợi suy giảm mạnh, hàm lượng chất hữu cơ (mùn trong đất) cạn kiệt. Cây trồng vì thế dễ mắc bệnh, rễ yếu, năng suất giảm, buộc nông dân chi thêm cho thuốc bảo vệ thực vật và phân bón. 

Vòng luẩn quẩn này không chỉ làm tăng chi phí sản xuất mà còn gây áp lực lớn lên môi trường. Thực trạng này đòi hỏi một giải pháp toàn diện, không chỉ tập trung vào sản lượng mà còn hướng tới việc “chăm sóc sức khỏe đất” như một chiến lược dài hạn.

Chuyên gia từ PVFCCo nhấn mạnh rằng, thay vì loại bỏ hoàn toàn phân hóa học, nguồn cung cấp đạm, lân, kali cần thiết cho cây trồng, nông dân cần áp dụng cách tiếp cận thông minh, kết hợp hài hòa giữa phân vô cơ, hữu cơ và sinh học. Đây là chìa khóa để vừa đảm bảo năng suất, vừa tái tạo đất bền vững, giảm phụ thuộc vào hóa chất và bảo vệ môi trường.

Kết hợp phân bón thông minh: Giải pháp tăng năng suất, cải tạo đất

Việc kết hợp phân bón hữu cơ, sinh học và vô cơ mang lại lợi ích kép: nuôi dưỡng cây trồng và cải thiện chất lượng đất. Phân hữu cơ, đặc biệt là loại được xử lý bằng công nghệ lên men hiện đại, bổ sung vi sinh vật có lợi giúp tăng hàm lượng mùn, cải thiện cấu trúc đất tơi xốp, tăng khả năng giữ ẩm và tạo môi trường lý tưởng cho vi sinh vật đất phát triển. Trong khi đó, phân vô cơ cung cấp dinh dưỡng khoáng dễ hấp thu, giúp cây phát triển đồng đều và nhanh chóng.

Kết quả từ các nghiên cứu và thực tiễn tại nhiều địa phương cho thấy, khi sử dụng phối hợp phân hữu cơ và vô cơ, cây trồng có sức đề kháng tốt hơn, ít bị nấm bệnh, rễ phát triển khỏe và ăn sâu hơn. Điều này không chỉ giúp giảm chi phí thuốc bảo vệ thực vật mà còn góp phần bảo vệ môi trường và sức khỏe người dân. Quan trọng hơn, đất được cải tạo dần, tránh hiện tượng suy kiệt sau vài vụ mùa, đảm bảo độ phì lâu dài.

Từ năm 2022, PVFCCo đã tiên phong ra mắt dòng sản phẩm NPK Phú Mỹ bổ sung vi sinh vật, tích hợp cả ba chất đa lượng và vi sinh vật có ích trong cùng một hạt phân. Công nghệ sản xuất hiện đại giúp cây hấp thụ dinh dưỡng hiệu quả, đồng thời cải tạo đất, kích thích rễ phát triển và tăng sức đề kháng. Sản phẩm này đã chứng minh hiệu quả trong việc cân bằng giữa mục tiêu ngắn hạn (năng suất) và dài hạn (bảo vệ đất).

Gần đây, PVFCCo tiếp tục giới thiệu phân hữu cơ Phú Mỹ, được sản xuất từ phân gà qua công nghệ lên men Nhật Bản, đạt hàm lượng chất hữu cơ cao (60-80 OM). Sản phẩm này bổ sung cho dòng phân sinh học Sumagrow Inside nhập khẩu từ Mỹ, tạo thành bộ ba sản phẩm “vô cơ – hữu cơ – sinh học”. Bộ ba này đáp ứng toàn diện nhu cầu cải tạo đất, bón lót, bón thúc và nuôi trái, hướng tới nền nông nghiệp tuần hoàn và bền vững.

Hệ sinh thái phân bón Phú Mỹ còn bao gồm các sản phẩm vô cơ như Đạm Phú Mỹ, Kali Phú Mỹ, DAP Phú Mỹ, cùng các dòng NPK thế hệ mới bổ sung trung – vi lượng. Những chất này không chỉ giúp cây tăng năng suất mà còn cải thiện chất lượng nông sản, đáp ứng nhu cầu thị trường ngày càng khắt khe về an toàn thực phẩm và giá trị kinh tế.

Phân tích sâu hơn, giải pháp này không chỉ mang lại lợi ích nông học mà còn có ý nghĩa kinh tế rõ rệt. Việc giảm chi phí thuốc bảo vệ thực vật và phân bón nhờ cây khỏe, đất bền giúp nông dân tối ưu hóa lợi nhuận. 

Đồng thời, nông sản chất lượng cao từ mô hình canh tác bền vững có giá trị cạnh tranh tốt hơn trên thị trường nội địa và xuất khẩu. Đây là cơ hội để các doanh nghiệp nông nghiệp, bao gồm cả PVFCCo, củng cố vị thế trong chuỗi giá trị toàn cầu.

Tái tạo đất: Điều kiện tiên quyết cho nông nghiệp bền vững

Nhìn vào bối cảnh hiện tại, tái tạo đất không còn là lựa chọn mà là điều kiện tiên quyết để duy trì năng suất và chất lượng cây trồng, đặc biệt khi biến đổi khí hậu và cạn kiệt tài nguyên đất ngày càng nghiêm trọng. 

Theo chuyên gia Phú Mỹ, nông dân cần chuyển từ tư duy “nuôi cây bằng phân” sang “nuôi đất để đất nuôi cây”. Điều này đòi hỏi sự thay đổi trong thói quen canh tác, từ việc sử dụng phân bón đúng cách đến tận dụng phụ phẩm nông nghiệp như rơm rạ, vỏ cà phê để ủ phân, thay vì đốt bỏ gây ô nhiễm.

Dự báo xu hướng thị trường, nhu cầu về phân bón hữu cơ và sinh học sẽ tăng mạnh trong 5-10 năm tới. Các doanh nghiệp như PVFCCo, với hệ sinh thái sản phẩm đồng bộ, có lợi thế lớn trong việc đáp ứng nhu cầu này. 

Sự đồng hành từ doanh nghiệp, thông qua cung cấp sản phẩm chất lượng và tư vấn kỹ thuật, cần đi đôi với nhận thức của người trồng về tầm quan trọng của đất. Chỉ khi cả hai bên cùng thay đổi, nền nông nghiệp Việt Nam mới có thể phát triển bền vững, vượt qua thách thức từ biến đổi khí hậu và cạnh tranh quốc tế.