Thanh toán điện tử thúc đẩy minh bạch thị trường

Thanh toán điện tử tạo đòn bẩy mạnh cho minh bạch hóa kinh tế

Nửa đầu năm 2025 chứng kiến sự lan tỏa mạnh mẽ của thanh toán điện tử ở nhiều lĩnh vực tại Việt Nam. Theo nghiên cứu mới nhất của Payoo, xu hướng thanh toán điện tử không chỉ mở rộng quy mô mà còn đóng vai trò thúc đẩy những chuyển đổi sâu rộng trong nền kinh tế.

Những chính sách thuế và hóa đơn mới cùng hoạt động chuyển đổi số do Chính phủ thúc đẩy đang từng bước định hình một môi trường kinh doanh minh bạch, hiện đại hơn. Thanh toán điện tử đang tạo điều kiện thuận lợi cho nhiều cải cách quan trọng từ minh bạch doanh thu, tự động hóa kế toán đến triển khai hóa đơn điện tử.

Một trong những bước đi quan trọng là việc ban hành quy định mới về thuế. Theo đó, các hộ và cá nhân kinh doanh có doanh thu từ 1 tỉ đồng mỗi năm trở lên sẽ không còn được áp dụng hình thức thuế khoán. Thay vào đó, họ bắt buộc phải sử dụng hóa đơn điện tử khởi tạo từ máy tính tiền, với hệ thống kết nối trực tiếp đến cơ quan thuế.

Quá trình trưởng thành của ngành thanh toán điện tử cho thấy sự thay đổi rõ rệt. Nếu như ở giai đoạn trước, doanh thu chủ yếu ghi nhận qua tiền mặt và phần mềm bán hàng còn manh mún, thì hiện nay hệ sinh thái thanh toán điện tử đã trưởng thành. Điều này giúp việc xác minh, đối soát dữ liệu giao dịch trở nên nhanh chóng và chính xác hơn.

Đồng thời, các nghiệp vụ kế toán như ghi nhận doanh thu, chi phí cũng từng bước được số hóa và tự động hóa. Công nghệ AI cũng bắt đầu khai thác hiệu quả kho dữ liệu giao dịch từ hệ thống thanh toán điện tử, góp phần tối ưu vận hành và thúc đẩy kinh tế số.

Doanh nghiệp nhỏ cần lộ trình thích ứng với thanh toán điện tử

Sự chuyển dịch về thanh toán điện tử là thành quả của một quá trình diễn ra trong nhiều năm. Hiện tại, xu hướng này đang bước vào giai đoạn tăng tốc khi có sự đồng thuận lớn từ Chính phủ, các nhà quản lý đến các đơn vị thực thi.

Những lĩnh vực có giá trị giao dịch nhỏ, tần suất giao dịch cao như xăng dầu cũng đã triển khai đồng bộ thanh toán điện tử. Điều này cho thấy sự quyết liệt trong thay đổi phương thức vận hành toàn thị trường.

Tuy nhiên, theo đánh giá của Payoo, việc triển khai những chính sách minh bạch hóa nền kinh tế như thuế và hóa đơn như hiện nay được xem là xu hướng tất yếu về dài hạn. Nhưng bước đầu có thể khiến các hộ kinh doanh nhỏ, tiểu thương cảm thấy ngợp và gấp gáp. Do đó, cần có một lộ trình phù hợp và tạo điều kiện để người kinh doanh từng bước thích nghi.

Các đơn vị cung cấp giải pháp thanh toán điện tử cũng đang ngày càng quan tâm đến nhóm kinh doanh tiểu thương, hộ gia đình này. Điển hình, Payoo đã phối hợp cùng các tổ chức thẻ và ngân hàng để triển khai chính sách phí ưu đãi thanh toán điện tử cho các doanh nghiệp có doanh thu dưới 2,5 tỉ đồng mỗi năm. Đây là nhóm đặc biệt nhạy cảm với vấn đề phí.

Về phía các tổ chức thẻ và ngân hàng, nhiều nỗ lực cũng đang được đẩy mạnh để mở rộng hệ sinh thái thiết bị thanh toán điện tử giá rẻ và dễ sử dụng. Chẳng hạn như Soft POS (ứng dụng thanh toán điện tử trên điện thoại thông minh) hay thiết bị “loa thông báo” QR.

Đây là những công cụ đơn giản nhưng hiệu quả, giúp người bán nhỏ lẻ nhận biết ngay khi giao dịch hoàn tất. Điều này hạn chế sai sót và phân biệt rõ ràng dòng tiền kinh doanh và dòng tiền cá nhân nhằm hỗ trợ thống kê và đối soát giao dịch chính xác hơn.

Khối công và tư nhân cùng tăng trưởng thanh toán điện tử

Nửa đầu năm 2025, thanh toán điện tử ở nhiều lĩnh vực vẫn tiếp tục xu hướng tăng trưởng tốt ở khối dịch vụ công lẫn tư nhân. Điều này cho thấy sự tiện lợi, trải nghiệm trong thanh toán điện tử ngày càng được ưu tiên.

Ở khối dịch vụ công, đáp ứng chủ trương thúc đẩy chuyển đổi số lĩnh vực công của Chính phủ, nhiều cơ quan nhà nước và đơn vị công lập đã chuyển sang thanh toán điện tử. Các loại phí, lệ phí hành chính tại UBND, sở, ban, ngành đều đã được tích hợp thanh toán điện tử trực tuyến.

Song song đó, nhiều bảo tàng, khu di tích do nhà nước quản lý cũng triển khai các hình thức thanh toán điện tử qua POS như quét mã QR, thanh toán thẻ. Điều này giúp người dân dễ dàng tiếp cận và giao dịch. Chẳng hạn, Payoo cũng triển khai thanh toán điện tử cho một số dịch vụ tại Bảo tàng Đà Nẵng, Bảo tàng Chứng tích chiến tranh TP.Hồ Chí Minh.

Đặc biệt, tại các thành phố lớn, phương tiện công cộng như metro, xe buýt nhanh đã ứng dụng thanh toán điện tử. Theo Sở GTVT TP.Hồ Chí Minh, tỉ lệ hành khách sử dụng thanh toán điện tử đạt khoảng 70% trên các tuyến metro. Con số này cho thấy sự thay đổi rõ nét trong thói quen di chuyển đô thị, đồng thời khẳng định hiệu quả của việc chuyển đổi số trong lĩnh vực giao thông công cộng.

Ở khối doanh nghiệp tư nhân, ngành F&B tiếp tục giữ vững vị thế dẫn đầu về thanh toán điện tử. Điều này nhờ việc các chuỗi cửa hàng ngày càng phổ cập hình thức không dùng tiền mặt, đồng thời được thúc đẩy bởi loạt ưu đãi từ ngân hàng và tổ chức thẻ.

Chi tiêu trong lĩnh vực này vẫn duy trì mức khả quan, với giá trị đơn hàng trung bình tăng nhẹ. Điều này phần nào phản ánh nhu cầu tận hưởng bữa ăn chất lượng trong những dịp đặc biệt như cuối tuần hay ngày lễ.

Công nghệ thanh toán điện tử mới nâng cao trải nghiệm người dùng

Không chỉ ngày càng mở rộng về phạm vi sử dụng, thanh toán điện tử trong nửa đầu năm 2025 còn ghi nhận sự nâng cấp về chất lượng trải nghiệm. Điều này nhờ sự ra đời và phổ biến nhanh chóng của nhiều phương thức thanh toán điện tử hiện đại như VietQRPay, Apple Pay, Samsung Pay và Click to Pay.

Chuẩn mã VietQR trở nên phổ biến đã thúc đẩy khả năng liên thông giữa các ví điện tử và ngân hàng. NAPAS vừa qua đã triển khai VietQRPay (QR thanh toán điện tử) như một giải pháp giúp đồng bộ các kênh thanh toán nhằm kết nối ví điện tử, ngân hàng đến đơn vị bán lẻ.

Trong giai đoạn thí điểm, Payoo là một trong những đơn vị đầu tiên phối hợp triển khai VietQRPay. Điều này góp phần nâng cao trải nghiệm thanh toán điện tử liền mạch của người tiêu dùng tại đơn vị chấp nhận thanh toán.

Trên kênh thanh toán trực tuyến, Payoo cũng hợp tác cùng VISA để triển khai Click to Pay tại nhiều đối tác. Giải pháp này giúp người dùng thanh toán nhanh chóng không cần nhập lại thông tin thẻ.

Những phương thức mới này, từ VietQRPay, Apple Pay, Samsung Pay đến Click to Pay đã đáp ứng kỳ vọng về sự tiện dụng, an toàn. Chúng giúp người dùng trải nghiệm tốt hơn trên mỗi giao dịch.

Thị trường thanh toán điện tử hướng tới tương lai bền vững

Theo phân tích của Tài Chính 247, xu hướng thanh toán điện tử sẽ tiếp tục phát triển mạnh mẽ trong thời gian tới. Những chính sách minh bạch hóa như thuế và hóa đơn điện tử sẽ tạo ra môi trường kinh doanh lành mạnh hơn, thu hẹp khoảng cách giữa các doanh nghiệp và thúc đẩy cạnh tranh công bằng.

Đối với các nhà đầu tư, lĩnh vực fintech và công nghệ thanh toán sẽ tiếp tục là điểm sáng đáng quan tâm. Những doanh nghiệp có khả năng cung cấp giải pháp thanh toán toàn diện, đặc biệt là hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và tiểu thương, sẽ có lợi thế cạnh tranh lớn.

Về phía doanh nghiệp, việc chuyển đổi sang thanh toán điện tử không chỉ là tuân thủ quy định mà còn là cơ hội để nâng cao hiệu quả quản lý, giảm chi phí vận hành và tăng cường khả năng tiếp cận khách hàng. Những doanh nghiệp chủ động trong quá trình chuyển đổi sẽ có khả năng thích ứng tốt hơn với môi trường kinh doanh mới.

Tuy nhiên, thách thức lớn nhất vẫn là việc hỗ trợ các hộ kinh doanh nhỏ và tiểu thương thích nghi với những thay đổi này. Cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa Chính phủ, các tổ chức tài chính và doanh nghiệp công nghệ để đảm bảo quá trình chuyển đổi diễn ra suôn sẻ và hiệu quả.

Xu hướng thanh toán điện tử đang thúc đẩy một cuộc cách mạng thầm lặng nhưng sâu sắc trong nền kinh tế Việt Nam. Sự minh bạch hóa thông qua công nghệ không chỉ mang lại lợi ích cho nhà nước trong quản lý thuế mà còn tạo ra môi trường kinh doanh công bằng hơn. Thời gian tới sẽ là giai đoạn quyết định để xác định những người thắng cuộc trong cuộc đua chuyển đổi số này.