Thị trường trái phiếu toàn cầu đối mặt với những dư chấn đáng kể

Trái phiếu toàn cầu biến động mạnh

Thị trường trái phiếu toàn cầu trải qua đợt rung lắc dữ dội sau tuyên bố ngày 10/4/2025 của Tổng thống Mỹ Donald Trump về việc tạm hoãn áp dụng mức thuế quan cao trong vòng 90 ngày đối với hàng hóa nhập khẩu từ các đối tác thương mại lớn (ngoại trừ Trung Quốc).

Động thái bất ngờ này ngay lập tức kích hoạt làn sóng điều chỉnh mạnh trên thị trường tài chính, đặc biệt là trái phiếu chính phủ – nơi vốn được xem là tài sản trú ẩn an toàn. Lợi suất trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm giảm 8 điểm cơ bản xuống còn 4,26%, đảo chiều sau khi tăng tới 22 điểm ở phiên trước đó.

Tương tự, lợi suất kỳ hạn 2 năm cũng giảm về mức 3,87% sau khi vừa bật tăng 30 điểm cơ bản. Diễn biến này cho thấy mức độ nhạy cảm cực cao của thị trường với chính sách thương mại từ Washington. Hiệu ứng lan tỏa nhanh chóng ra các thị trường khác. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 3 năm của Australia tăng mạnh nhất kể từ tháng 9/2022.

Trái phiếu 2 năm của New Zealand tăng 9 điểm cơ bản, trong khi lợi suất 10 năm của Nhật Bản vọt lên 1,4%. Theo các chuyên gia, những biến động này không chỉ đơn thuần phản ánh phản ứng kỹ thuật, mà là tín hiệu rõ ràng về mức độ bất ổn ngày càng lớn trong hệ thống tài chính quốc tế.

Ông Tsutomu Soma, chuyên gia tại Monex Inc. (Tokyo), cảnh báo giai đoạn bất ổn có thể kéo dài trong vài tuần tới khi thị trường vẫn chưa có thông tin rõ ràng về hướng đi tiếp theo của chính sách thuế quan Mỹ. Trong bối cảnh này, lợi suất trái phiếu Mỹ – điểm tham chiếu của hàng loạt tài sản tài chính toàn cầu – trở thành yếu tố then chốt, khiến nhà đầu tư toàn cầu liên tục điều chỉnh danh mục đầu tư để phòng ngừa rủi ro.

Một trong những dấu hiệu đáng lo là sự đảo chiều nhanh chóng của đường cong lợi suất tại nhiều thị trường. Trong đó, lợi suất dài hạn có xu hướng giảm trong khi lợi suất ngắn hạn giữ ở mức cao – hiện tượng thường báo hiệu khả năng suy thoái kinh tế. Ông Leonard Kwan, Giám đốc đầu tư tại T. Rowe Price (Hồng Kông), cảnh báo nếu lòng tin vào trái phiếu kho bạc Mỹ tiếp tục sụt giảm, hệ thống tài chính toàn cầu sẽ đối mặt với rủi ro lớn.

Đường cong lợi suất đảo chiều và nỗi lo suy thoái

Thời gian gần đây, thị trường trái phiếu Mỹ biến động mạnh một phần do lo ngại về nguy cơ vỡ giao dịch “basis trade” – chiến lược sử dụng đòn bẩy cao đang bị siết chặt, có thể kéo theo làn sóng bán tháo nếu bị thanh lý hàng loạt. Ngoài ra, phát biểu của Bộ trưởng Tài chính Mỹ Scott Bessent về việc nhiều tổ chức tài chính lớn đang giảm đòn bẩy và cắt giảm đầu tư cũng tạo thêm áp lực.

Một số nguồn tin cho biết, các ngân hàng trung ương từ những quốc gia có quan hệ căng thẳng với Mỹ cũng đang giảm tỷ trọng nắm giữ trái phiếu chính phủ Mỹ, như một phản ứng mang tính chính trị. Những biến động này không chỉ bó hẹp trong phạm vi thị trường tài chính mà còn có thể lan sang nền kinh tế thực.

Khi lợi suất trái phiếu tăng, chi phí đi vay cũng tăng theo, làm gia tăng áp lực lên các doanh nghiệp và hộ gia đình. Trong bối cảnh kinh tế toàn cầu vốn đang chậm lại, đây có thể trở thành “giọt nước tràn ly” dẫn đến cú sốc tăng trưởng mới.

Dù việc tạm ngừng áp thuế của ông Trump được xem là động thái “xuống thang”, giới đầu tư đánh giá đây chỉ là một khoảng lặng tạm thời. Việc Trung Quốc không nằm trong danh sách miễn trừ cho thấy căng thẳng thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới vẫn chưa có dấu hiệu hạ nhiệt.

Bà Priya Misra, Giám đốc danh mục tại J.P. Morgan Investment Management, cho rằng thị trường hiện đối mặt với “cú đòn ba”: chiến tranh thương mại, chính sách thiếu rõ ràng và lãi suất cao. Ba yếu tố này cùng lúc đè nặng lên triển vọng kinh tế toàn cầu, khiến các nhà đầu tư buộc phải thận trọng hơn trong mọi quyết định phân bổ vốn.

Trong bối cảnh thiếu thông tin chắc chắn từ Washington, thị trường tài chính toàn cầu sẽ tiếp tục phản ứng mạnh với mọi tín hiệu chính sách. Với vị thế trung tâm của trái phiếu kho bạc Mỹ trong hệ thống tài chính quốc tế, bất kỳ sự bất ổn nào tại đây đều có thể kéo theo hiệu ứng dây chuyền, ảnh hưởng đến tất cả các loại tài sản – từ cổ phiếu đến ngoại hối và hàng hóa.

“Biến động sẽ tiếp tục và càng trở nên rõ rệt hơn sau các cuộc đàm phán”, bà Charu Chanana, chiến lược gia đầu tư trưởng tại Saxo Markets dự báo.