Tín dụng bùng nổ với 1 triệu tỉ đồng bơm vào nền kinh tế

Dư nợ tín dụng đạt kỷ lục với hơn 16,6 triệu tỉ đồng

Số liệu từ Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho thấy bức tranh tích cực của thị trường tín dụng. Tính đến cuối tháng 5, tín dụng toàn nền kinh tế ghi nhận mức tăng trưởng 6,52%, vượt xa con số 2,41% cùng kỳ năm 2024. Đây là sự phục hồi mạnh mẽ phản ánh nhu cầu vốn đang trở lại, đặc biệt trong lĩnh vực tín dụng cá nhân vay mua nhà ở.

Ước tính trong 5 tháng đầu năm, các tổ chức tín dụng đã “bơm” khoảng 1 triệu tỉ đồng vào nền kinh tế. Điều này đẩy tổng dư nợ tín dụng lên mức hơn 16,6 triệu tỉ đồng – một kỷ lục mới cho giai đoạn 5 tháng đầu năm. SHS Research đánh giá đây là mức tăng trưởng nổi bật so với các năm trước và trở thành điểm sáng quan trọng giúp hấp thụ lượng tiền dư thừa trong hệ thống.

Báo cáo tài chính quý I/2025 của 27 ngân hàng cho thấy tổng dư nợ cho vay khách hàng tăng 4% so với cuối năm trước. Đà tăng trưởng này được thúc đẩy bởi các chương trình tín dụng ưu đãi mà ngành ngân hàng triển khai cho lĩnh vực nông lâm thủy sản, nhà ở xã hội, công nghệ và các dự án hạ tầng chiến lược.

Với xu hướng tích cực này, các chuyên gia tin tưởng mục tiêu tăng trưởng tín dụng 16% trong năm 2025 hoàn toàn khả thi. Tuy nhiên, tín dụng tăng nhanh có thể tạo áp lực lên thanh khoản ngân hàng, nhất là khi hệ số sử dụng vốn tín dụng đã ở mức cao.

Thanh khoản dồi dào tạo điều kiện nén lãi suất xuống mức thấp kỷ lục

Bất chấp lo ngại về áp lực thanh khoản, thực tế cho thấy hệ thống ngân hàng vẫn duy trì thanh khoản tốt. Tín hiệu rõ ràng nhất là lượng tiền cho vay cầm cố giấy tờ có giá (OMO) trúng thầu liên tục ở mức thấp. NHNN thường xuyên ở trạng thái hút ròng, phản ánh sự dồi dào thanh khoản đồng Việt Nam trong hệ thống.

Lãi suất liên ngân hàng qua đêm chứng minh tình trạng dư thừa thanh khoản rõ rệt. Cuối tháng 5, lãi suất này giảm mạnh xuống 2,93%, thấp hơn 0,9 điểm phần trăm so với tháng trước. Mặt bằng lãi suất liên ngân hàng giảm góp phần hỗ trợ giảm lãi suất huy động và cho vay.

Lãi suất huy động của các ngân hàng đang duy trì ở mức thấp nhất trong vòng 2 năm trở lại. Theo thống kê từ BSC Research và KBSV Research, lãi suất huy động bình quân đã giảm 6-7% so với mức đỉnh năm 2023. Nhóm ngân hàng thương mại có vốn nhà nước niêm yết lãi suất huy động 2,9-3%/năm cho kỳ hạn 6-9 tháng và 4,6-4,8%/năm cho kỳ hạn từ 12 tháng trở lên.

Ở nhóm ngân hàng thương mại cổ phần, tình hình có sự khác biệt nhẹ. Một số ngân hàng tăng lãi suất huy động trực tuyến thêm 0,1-0,2%/năm ở một số kỳ hạn, trong khi số khác lại giảm 0,1%. Sự không đồng đều này phụ thuộc vào quy mô và tình hình thanh khoản của từng ngân hàng.

Lãi suất cho vay dự kiến ổn định ở mức thấp, hỗ trợ doanh nghiệp tiếp cận vốn

Xu hướng giảm lãi suất cho vay trở thành yếu tố tác động tích cực lên tăng trưởng tín dụng. Tính đến ngày 10/4, lãi suất cho vay bình quân với giao dịch phát sinh mới ở mức 6,34%/năm, giảm 0,6%/năm so với cuối năm 2024. Mức lãi suất thấp không chỉ hỗ trợ ngân hàng đẩy mạnh tín dụng mà còn tạo điều kiện cho doanh nghiệp đầu tư mới.

Trước lo ngại lãi suất cho vay sẽ tăng do tín dụng phục hồi mạnh, các chuyên gia nhận định NHNN sẽ tiếp tục duy trì mặt bằng lãi suất điều hành để hỗ trợ các ngân hàng ổn định lãi suất huy động và cho vay. ABS Research dự báo trong bối cảnh thanh khoản hệ thống ổn định và áp lực lạm phát không quá lớn, lãi suất sẽ tiếp tục duy trì ở mức thấp hoặc giảm nhẹ.

Tuy nhiên, mặt bằng lãi suất cũng chịu áp lực từ nhu cầu tín dụng cải thiện dần. Huy động vốn ngày càng bị cạnh tranh mạnh bởi các kênh đầu tư khác như bất động sản và chứng khoán. Chính phủ và NHNN đã chỉ đạo các ngân hàng tạo điều kiện thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp tiếp cận vốn tín dụng.

Dù điều kiện vay vốn thuận lợi hơn, nhiều doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn phản ánh khó tiếp cận vốn ngân hàng. Nguyên nhân chính là các ngân hàng ưu tiên cho vay khách hàng có tài sản thế chấp giá trị cao và hồ sơ tín dụng tốt. Điều này khiến doanh nghiệp nhỏ thiếu tài sản bảo đảm gặp bất lợi lớn.

Về lãi suất, mặc dù được điều chỉnh giảm nhưng chỉ áp dụng ở một số lĩnh vực ưu tiên trong từng thời điểm cụ thể. Nhiều ý kiến cho rằng lãi suất cho vay vẫn cao so với khả năng chi trả của doanh nghiệp vì biên lợi nhuận không cao.

Hiện đa số doanh nghiệp chọn giải pháp vay ngắn hạn để hưởng lãi suất thấp nhưng lại dùng vốn này cho đầu tư trung dài hạn. Theo Tài Chính 247, đây là vòng luẩn quẩn và rào cản lớn nhất của ngành ngân hàng hiện nay mà chưa có giải pháp tháo gỡ hiệu quả.

Các chuyên gia đề xuất ngân hàng thiết kế sản phẩm tài chính chuyên biệt như khoản vay tín chấp dựa trên dòng tiền kinh doanh, vay theo hợp đồng đầu ra hoặc vay dựa trên tài sản hình thành từ vốn vay. Bên cạnh đó, cần mở rộng mô hình đánh giá tín dụng dựa trên dữ liệu giao dịch thực tế thay vì chỉ tập trung vào tài sản đảm bảo.

Việc bơm hơn 1 triệu tỉ đồng vào nền kinh tế trong 5 tháng đầu năm mở ra cơ hội lớn cho tăng trưởng kinh tế. Thanh khoản dồi dào và lãi suất thấp tạo môi trường thuận lợi cho doanh nghiệp và cá nhân tiếp cận vốn. Tuy nhiên, thách thức lớn vẫn là làm sao để vốn tín dụng thực sự chảy đến đúng đối tượng cần hỗ trợ, đặc biệt là doanh nghiệp vừa và nhỏ.