Dòng vốn margin lập kỷ lục 300.000 tỉ đồng

Dư nợ margin thiết lập đỉnh lịch sử mới

Thị trường chứng khoán Việt Nam đang chứng kiến sự gia tăng mạnh mẽ của dòng vốn vay ký quỹ (margin trading). Theo dữ liệu từ FiinTrade, tại thời điểm cuối quý I/2025, dư nợ margin của 70/85 công ty chứng khoán (chiếm 99,7% tổng vốn chủ sở hữu toàn ngành) đạt 281.899 tỉ đồng, tăng 13,17% so với cuối quý IV/2024.

Con số này tiếp tục tăng vọt trong quý II/2025. Ước tính của các chuyên gia cho thấy tổng dư nợ margin toàn thị trường tính đến cuối tháng 6/2025 đã chạm ngưỡng 300.000 tỉ đồng – mức kỷ lục trong lịch sử thị trường chứng khoán Việt Nam.

Đây là quý tăng trưởng thứ 9 liên tiếp của hoạt động cho vay margin, cho thấy sự tăng trưởng bền vững của phân khúc này. Sự gia tăng diễn ra song song với đà tăng mạnh của VN-Index, khi chỉ số liên tục chinh phục các ngưỡng kháng cự quan trọng để hướng tới mốc 1.500 điểm.

Các công ty chứng khoán hàng đầu đều ghi nhận sự tăng trưởng ấn tượng trong dư nợ cho vay. Công ty Chứng khoán MB (MBS) có dư nợ cho vay tăng lên 12.795 tỉ đồng, chiếm gần một nửa tổng tài sản và tăng gần 25% so với đầu năm. Đặc biệt, dư nợ cho vay ký quỹ chiếm tới 98% tổng dư nợ cho vay – mức cao nhất từ trước đến nay.

Tương tự, Công ty Chứng khoán Kỹ thương (TCBS) có dư nợ cho vay 33.805 tỉ đồng, tăng 10,9% và đạt mức cao nhất lịch sử. Công ty Chứng khoán TP.HCM (HSC) cũng có dư nợ margin vượt mốc 20.000 tỉ đồng.

Cấu trúc thị trường lành mạnh hơn các chu kỳ trước

Khác biệt quan trọng ở chu kỳ tăng trưởng margin hiện tại là cấu trúc lành mạnh hơn nhiều so với các giai đoạn trước. Ông Tô Quốc Bảo, Trưởng nhóm Chiến lược thị trường tại Công ty Chứng khoán Dầu khí (PSI), đánh giá dư nợ margin ở mức cao kỷ lục phản ánh tâm lý tích cực của nhà đầu tư và kỳ vọng vào khả năng nâng hạng thị trường.

Về mặt an toàn hệ thống, tỉ lệ dư nợ so với vốn chủ sở hữu ngành chứng khoán vẫn ở mức kiểm soát. Cuối quý I/2025, tổng dư nợ 281.899 tỉ đồng so với tổng vốn chủ sở hữu gần 292.900 tỉ đồng, tương ứng dư địa cho vay còn gần 52%. Theo quy định hiện hành, tổng hạn mức cho vay không được vượt quá 2 lần vốn chủ sở hữu.

Điểm tích cực khác là nhiều công ty chứng khoán đã chủ động tăng vốn điều lệ trong thời gian qua. Động thái này giúp nâng cao năng lực cho vay ký quỹ và cải thiện khả năng quản trị rủi ro, tạo nền tảng vững chắc cho việc hấp thụ dòng tiền margin.

Mặt bằng cổ phiếu hiện tại cũng cho thấy sự phân hóa tích cực. Không còn hiện tượng dòng tiền tập trung vào một số mã đầu cơ như các chu kỳ trước, mà thay vào đó là sự lan tỏa vào các nhóm cổ phiếu có nền tảng cơ bản tốt. Các ngành như ngân hàng, chứng khoán, thép và công nghệ đang thu hút dòng vốn margin nhờ kết quả kinh doanh cải thiện rõ rệt.

Xét về định giá, P/E của VN-Index hiện ở mức 14,1 lần, cao hơn mức trung bình 3 năm gần đây (13,5 lần) nhưng vẫn thấp hơn so với mức trung bình 5 năm (14,5 lần). Quan trọng hơn, con số này thấp hơn đáng kể so với vùng đỉnh lịch sử 18 lần trong năm 2021, cho thấy mặt bằng định giá hiện tại vẫn ở mức hợp lý.

Cảnh báo rủi ro “con dao hai lưỡi” trong giai đoạn tới

Dù có nhiều yếu tố tích cực, dòng vốn margin ở mức kỷ lục cũng tiềm ẩn những rủi ro đáng quan ngại. Khi tỉ lệ sử dụng đòn bẩy cao lan rộng, thị trường có thể trở nên nhạy cảm hơn với các thông tin tiêu cực và áp lực điều chỉnh có thể mạnh hơn do hiệu ứng giải chấp.

Thị trường chứng khoán Việt Nam vốn chịu tác động lớn từ các biến động toàn cầu. Trong bối cảnh thị trường tài chính thế giới có nhiều yếu tố bất ổn, rủi ro margin vẫn hiện hữu nếu thị trường điều chỉnh mạnh. Điều này có thể kích hoạt làn sóng giải chấp và gây áp lực giảm sâu hơn.

Với VN-Index liên tục tăng kể từ đầu tháng 7, nguy cơ xảy ra rung lắc và điều chỉnh kỹ thuật ngày càng gia tăng. Lịch sử cho thấy, không ít lần sau những nhịp tăng nóng là các pha điều chỉnh sâu, đặc biệt với những cổ phiếu mang tính đầu cơ cao và thanh khoản thấp.

Theo quan điểm của các chuyên gia tại Tài Chính 247, nhà đầu tư sử dụng margin cần có chiến lược quản trị rủi ro rõ ràng. Trước hết, cần rà soát lại danh mục đầu tư, giảm bớt tỉ trọng ở những cổ phiếu đã tăng nóng thiếu yếu tố cơ bản hỗ trợ. Thay vào đó, ưu tiên giữ lại các mã có nội lực doanh nghiệp tốt và triển vọng tăng trưởng dài hạn rõ ràng.

Tỉ lệ sử dụng đòn bẩy cũng nên được kiểm soát ở mức hợp lý. Tránh tình trạng “full margin” (sử dụng đòn bẩy tối đa) trong bối cảnh thị trường đang có dấu hiệu bước vào giai đoạn phân hóa mạnh. Đòn bẩy tài chính là “con dao hai lưỡi” – biết sử dụng đúng thời điểm sẽ mang lại hiệu quả cao, ngược lại thiếu kiểm soát có thể khiến nhà đầu tư rơi vào thế bị động.

Sự gia tăng của dòng vốn margin không chỉ đến từ nhu cầu sử dụng đòn bẩy của nhà đầu tử cá nhân, mà còn từ hoạt động vay vốn của các cổ đông lớn và lãnh đạo doanh nghiệp. Điều này diễn ra trong bối cảnh kênh tín dụng ngân hàng và trái phiếu doanh nghiệp vẫn còn nhiều khó khăn.

Dòng vốn margin đạt mức kỷ lục 300.000 tỉ đồng phản ánh sự tự tin của nhà đầu tư vào triển vọng thị trường chứng khoán Việt Nam. Với cấu trúc lành mạnh hơn các chu kỳ trước và sự phân hóa tích cực của dòng vốn, đây có thể là cơ hội vàng cho những nhà đầu tư biết quản trị rủi ro. Tuy nhiên, việc giữ tâm lý vững vàng, tuân thủ kỉ luật đầu tư và luôn có kế hoạch dự phòng sẽ là chìa khóa giúp nhà đầu tư tận dụng tối đa cơ hội mà tránh được những thiệt hại không đáng có.