Triển vọng thị trường trái phiếu doanh nghiệp với mức tăng 15-20% năm 2025

Ngân hàng và bất động sản là hai trụ cột

Thị trường TPDN trong hai tháng đầu năm 2025 đã ghi nhận nhiều diễn biến đáng chú ý. Báo cáo “Tâm điểm trái phiếu doanh nghiệp tháng 3” của FiinRatings cho biết, số lượng trái phiếu có vấn đề tăng thêm 77 lô so với đầu năm, với tổng giá trị lên tới 5,54 nghìn tỷ đồng.

Dù vậy, mức tăng này được đánh giá là thấp nhất kể từ giai đoạn cao điểm tháng 2/2023, cho thấy dấu hiệu ổn định dần trên thị trường sau thời kỳ sàng lọc khốc liệt. Nhóm bất động sản tiếp tục là “tâm điểm” của các vấn đề thanh toán, chiếm tới 63,4% tổng giá trị trái phiếu có vấn đề.

Tình trạng giãn hoãn thanh toán trong lĩnh vực bất động sản phản ánh khó khăn mà các doanh nghiệp đang gặp phải. Trong khi đó, các ngành sản xuất và thương mại dịch vụ cũng ghi nhận một số lô trái phiếu có vấn đề, nhưng tỷ lệ giảm cho thấy thị trường đang dần phục hồi.

Trên thị trường sơ cấp, tổng giá trị phát hành TPDN trong hai tháng đầu năm đạt 5,5 nghìn tỷ đồng, giảm mạnh 44,1% so với cùng kỳ năm 2024. Đặc biệt, tháng 2 không ghi nhận bất kỳ đợt phát hành mới nào, một phần do trùng với kỳ nghỉ Tết Nguyên đán kéo dài. Các tổ chức tín dụng vẫn là lực lượng thống trị, chiếm tới 94,6% tổng giá trị phát hành.

FiinRatings dự báo, các ngân hàng sẽ đẩy mạnh phát hành trái phiếu trong năm 2025 nhằm bổ sung nguồn vốn cấp 2, đáp ứng nhu cầu tăng trưởng tín dụng trong bối cảnh lãi suất huy động duy trì ở mức thấp. Ngược lại, nhóm doanh nghiệp phi tài chính gần như “vắng bóng” trên thị trường sơ cấp.

Nguyên nhân một phần đến từ dự thảo sửa đổi Nghị định 155, với những quy định khắt khe hơn về hệ số nợ, có thể gây ảnh hưởng đến khả năng phát hành trái phiếu ra công chúng trong thời gian tới.

Giao dịch thứ cấp tăng trưởng mạnh mẽ

Trái ngược với sự trầm lắng trên thị trường sơ cấp, thị trường thứ cấp chứng kiến sự sôi động rõ rệt. Tổng giá trị giao dịch TPDN trong hai tháng đầu năm 2025 đạt 167,2 nghìn tỷ đồng, tăng 19% so với tháng 12/2024. Giao dịch tập trung chủ yếu vào tháng 1, dù số ngày giao dịch bị rút ngắn do kỳ nghỉ lễ.

Ngành ngân hàng và bất động sản tiếp tục là hai “ông lớn” chi phối thị trường thứ cấp, với tỷ trọng lần lượt là 36% và 38,9%. Cụ thể, giá trị giao dịch của nhóm ngân hàng đạt 60,2 nghìn tỷ đồng, tăng 35,6%, trong khi nhóm bất động sản ghi nhận 65,1 nghìn tỷ đồng, tăng 7%. Hoạt động mua lại TPDN cũng tăng trưởng đáng kể, đạt hơn 17,2 nghìn tỷ đồng trong hai tháng đầu năm, cao hơn 22% so với cùng kỳ năm trước.

Tuy nhiên, con số này giảm mạnh trong tháng 2, chỉ đạt 3,85 nghìn tỷ đồng, giảm 71,2% so với tháng 1, xuống mức thấp nhất trong ba năm gần đây. FiinRatings cho rằng, sự sụt giảm này chủ yếu xuất phát từ việc các doanh nghiệp bất động sản gần như ngừng hoạt động mua lại, với mức giảm lên tới 95% trong tháng 2.

Áp lực đáo hạn lớn trong quý II/2025

Nhìn về phía trước, thị trường TPDN sẽ đối mặt với áp lực đáo hạn đáng kể trong quý II/2025, với tổng cộng khoảng 40,6 nghìn tỷ đồng trái phiếu riêng lẻ đến hạn thanh toán. Trong đó, nhóm bất động sản chiếm tỷ trọng lớn nhất với 40,7%, tương đương 16,5 nghìn tỷ đồng, tiếp theo là các lĩnh vực khác với 29,2% (11,9 nghìn tỷ đồng), và nhóm tổ chức tín dụng với 20,2% (8,2 nghìn tỷ đồng).

Một số doanh nghiệp có giá trị đáo hạn lớn trong quý này bao gồm VietinBank (4.950 tỷ đồng), WinCommerce (3.000 tỷ đồng), TNR Holdings (2.923 tỷ đồng) và Công ty Cho thuê tài sản TNL (2.862 tỷ đồng).

Theo FiinRatings, giá trị dư nợ TPDN trong năm 2025 dự kiến tăng từ 15-20%, trong đó các ngân hàng sẽ tiếp tục đóng vai trò động lực chính nhờ nhu cầu bổ sung vốn cấp 2 để đảm bảo an toàn tài chính. Tuy nhiên, áp lực lên các chỉ tiêu như tỷ lệ cho vay trên tổng tiền gửi (LDR) hay việc sử dụng vốn ngắn hạn cho vay trung và dài hạn cũng sẽ gia tăng.

Ngoài ra, một số ngân hàng đang lên kế hoạch tăng vốn cấp 1 (vốn cổ phần) để cải thiện năng lực tài chính, nhưng quá trình này phụ thuộc lớn vào diễn biến của thị trường chứng khoán và có thể kéo dài.

Chuyên gia dự báo quy định mới về phát hành trái phiếu sẽ được áp dụng trong nửa cuối năm 2025, nhằm nâng cao chất lượng và thu hút nhà đầu tư khi lãi suất thấp. Ngân hàng sẽ là lực lượng mua chính trên thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) nhờ tăng trưởng tín dụng cao. Dự kiến, việc phát hành trái phiếu chủ yếu đến từ ngân hàng để đáp ứng nhu cầu vốn trung và dài hạn.