Ngân hàng tư nhân bùng nổ tăng vốn điều lệ hàng chục ngàn tỉ đồng

ACB, NCB, VIB dẫn đầu làn sóng gia tăng vốn chủ sở hữu

Nửa đầu năm 2025 chứng kiến làn sóng tăng vốn điều lệ chưa từng có trong khối ngân hàng thương mại tư nhân. Các nhà băng lớn đồng loạt triển khai kế hoạch phát hành cổ phiếu với quy mô khổng lồ, sử dụng đa dạng hình thức từ chia cổ tức bằng cổ phiếu, chào bán riêng lẻ đến phát hành cho cổ đông hiện hữu.

Ngân hàng TMCP Á Châu (ACB) khởi động cuộc đua với việc nhận chấp thuận từ Ngân hàng Nhà nước cho phương án tăng vốn 6.700 tỉ đồng thông qua phát hành cổ phiếu trả cổ tức. Động thái này sẽ đẩy vốn điều lệ của ACB từ 44.666 tỉ đồng lên 51.366 tỉ đồng, củng cố vị thế trong nhóm ngân hàng tư nhân hàng đầu.

Ngân hàng TMCP Quốc Dân (NCB) tạo dấu ấn mạnh mẽ với phương án tăng vốn 7.500 tỉ đồng thông qua phát hành cổ phiếu riêng lẻ cho nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp. Nếu thành công, vốn điều lệ NCB sẽ tăng vọt từ 11.780 tỉ đồng lên 19.280 tỉ đồng, đánh dấu một trong những mức tăng mạnh nhất thị trường.

Ngân hàng VIB cũng hoàn tất phê duyệt tăng vốn 4.250 tỉ đồng qua hai đợt phát hành. Cụ thể, 417,1 triệu cổ phiếu thưởng cho cổ đông hiện hữu với tỉ lệ 14% và 7,8 triệu cổ phiếu theo chương trình ESOP (Employee Stock Ownership Plan – chương trình sở hữu cổ phiếu cho nhân viên) với tỉ lệ 0,26%. Sau hoàn tất, vốn điều lệ VIB sẽ đạt 34.040 tỉ đồng.

Vietbank được phê duyệt tăng vốn tối đa 3.780 tỉ đồng, bao gồm phát hành từ nguồn vốn chủ sở hữu 1.071 tỉ đồng và phát hành cho cổ đông hiện hữu 2.709 tỉ đồng. Vốn điều lệ Vietbank sẽ tăng từ 7.139 tỉ đồng lên 10.919 tỉ đồng.

Bức tranh thị trường thêm sôi động khi các ngân hàng khác cũng công bố kế hoạch tăng vốn đáng kể. VietABank lên kế hoạch tăng vốn 114,5% từ 5.400 tỉ đồng lên 11.582 tỉ đồng. MB tăng vốn 33,3%, Nam A Bank tăng 31,1%, trong khi MSB đặt mục tiêu tăng 20%.

Hệ số an toàn vốn định hình chiến lược mở rộng tín dụng

Cuộc đua tăng vốn điều lệ không chỉ là cuộc chạy đua về con số mà phản ánh chiến lược sống còn trong bối cảnh thị trường tài chính ngày càng khắt khe. Yếu tố then chốt là hệ số an toàn vốn (CAR – Capital Adequacy Ratio), quyết định trực tiếp dư địa tín dụng được phân bổ cho mỗi ngân hàng.

Trong điều kiện tốc độ tăng trưởng tín dụng được kiểm soát chặt chẽ, việc nâng cao CAR trở thành chiến lược cốt lõi để duy trì lợi thế cạnh tranh. Ngân hàng có vốn tự có lớn sẽ có khả năng mở rộng tín dụng cao hơn, từ đó tăng doanh thu và lợi nhuận.

Bên cạnh đó, nhu cầu đầu tư công nghệ ngân hàng số đòi hỏi nguồn vốn khổng lồ. Các ngân hàng phải đầu tư vào hệ thống ngân hàng lõi (core banking), nền tảng ngân hàng số, bảo mật dữ liệu và dịch vụ tài chính mở. Những khoản đầu tư này đòi hỏi nguồn lực lớn và dài hạn, chỉ có thể thực hiện khi có nền tảng vốn chủ sở hữu vững mạnh.

Tăng vốn cũng tạo điều kiện thực hiện các kế hoạch chiến lược dài hạn như mở rộng thị phần, thâm nhập phân khúc ngân hàng bán lẻ, ngân hàng đầu tư. Đặc biệt, xu hướng tài chính bền vững ESG (Environmental, Social, Governance – môi trường, xã hội, quản trị), tài trợ chuỗi cung ứng xanh, tín dụng giảm phát thải đang trở thành xu hướng toàn cầu đòi hỏi nền tảng vốn mạnh.

Việc đáp ứng các chuẩn mực quốc tế Basel II, Basel III cũng là động lực thúc đẩy tăng vốn. Các tổ chức xếp hạng tín nhiệm, nhà đầu tư nước ngoài ngày càng chú trọng hiệu quả sử dụng vốn thay vì chỉ quan tâm quy mô vốn điều lệ.

Thách thức cân bằng tăng trưởng và hiệu quả sinh lời

Cuộc đua tăng vốn điều lệ mang lại cơ hội lớn nhưng cũng tiềm ẩn những thách thức đáng kể. Khi vốn chủ sở hữu tăng nhanh mà hiệu quả sinh lời không theo kịp, tỉ suất sinh lời trên vốn (ROE – Return on Equity) sẽ giảm, làm giảm sức hấp dẫn đối với nhà đầu tư.

Việc phát hành cổ phiếu ồ ạt, đặc biệt chia cổ tức bằng cổ phiếu với tỉ lệ cao, có thể gây lo ngại về tình trạng pha loãng cổ phiếu. Điều này ảnh hưởng trực tiếp quyền lợi cổ đông hiện hữu, nhất là cổ đông nhỏ lẻ khi giá trị sở hữu có thể bị suy giảm.

Một số chuyên gia cảnh báo nguy cơ “bẫy tăng trưởng hình thức” khi ngân hàng quá chú trọng tăng quy mô mà xem nhẹ chất lượng tài sản. Việc to ra về số học nhưng rỗng về nội lực sẽ tạo rủi ro lớn trong dài hạn.

Theo quan sát của Tài Chính 247, thị trường tài chính 2025 sẽ chứng kiến sự phân hóa mạnh mẽ giữa các ngân hàng. Những ngân hàng có chiến lược sử dụng vốn hiệu quả, tập trung vào chất lượng tài sản và nâng cao năng lực quản trị rủi ro sẽ dẫn đầu cuộc đua. Ngược lại, những ngân hàng chỉ tăng vốn mà thiếu chiến lược rõ ràng có thể gặp khó khăn.

Nhà đầu tư nên quan tâm đến tỉ số ROE, chất lượng tài sản và khả năng triển khai chiến lược của từng ngân hàng thay vì chỉ nhìn vào quy mô vốn điều lệ. Các doanh nghiệp có nhu cầu vay vốn sẽ hưởng lợi từ việc ngân hàng mở rộng dư địa tín dụng, tuy nhiên cần chuẩn bị cho việc thắt chặt tiêu chuẩn cho vay.

Cuộc đua tăng vốn điều lệ trong khối ngân hàng tư nhân đang bước vào giai đoạn quyết liệt với tổng quy mô hàng chục ngàn tỉ đồng. Đây không chỉ là cuộc chạy đua về con số mà còn là cuộc thi về tầm nhìn chiến lược và năng lực quản trị. Mỗi đồng vốn tăng thêm chỉ thực sự có giá trị khi được chuyển hóa thành năng lực cạnh tranh thực sự, tạo nền tảng cho sự phát triển bền vững trong thị trường tài chính ngày càng khắt khe.