Nhà máy điện linh hoạt, giải pháp chuyển đổi xanh cho Việt Nam

Nhu cầu năng lượng linh hoạt trong chuyển đổi xanh

Việt Nam đang đứng trước cơ hội và thách thức lớn trong hành trình đạt mục tiêu Net Zero vào năm 2050. Chính phủ đã phê duyệt Quy hoạch Điện VIII điều chỉnh, nâng công suất nguồn điện linh hoạt từ 300 MW lên 3.000 MW vào năm 2030. Động thái này không chỉ đáp ứng nhu cầu năng lượng tăng cao mà còn hỗ trợ tăng trưởng kinh tế, với mục tiêu GDP đạt 8% vào năm 2025 và hướng tới mức hai con số trong giai đoạn 2026-2030.

Nhà máy điện linh hoạt, với khả năng khởi động – dừng nhanh và điều chỉnh công suất tức thời, trở thành giải pháp chiến lược để ổn định lưới điện. Đặc biệt, khi các nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời và điện gió ngày càng chiếm tỷ trọng lớn, hệ thống điện cần các nhà máy có khả năng cân bằng cung – cầu linh hoạt. Tuy nhiên, các dự án tuabin khí chu trình hỗn hợp (CCGT) và điện gió ngoài khơi đang gặp khó khăn về tiến độ triển khai, khiến Việt Nam cần ưu tiên các giải pháp năng lượng triển khai nhanh, hiệu quả.

Tập đoàn Wartsila, với kinh nghiệm toàn cầu trong lĩnh vực năng lượng, đề xuất mô hình nhà máy điện linh hoạt sử dụng công nghệ động cơ đốt trong pít-tông (RICE). Các nhà máy này có thể vận hành bằng nhiều loại nhiên liệu như khí tự nhiên, khí hydro xanh và nhiên liệu sinh học, phù hợp với định hướng chuyển đổi xanh của Việt Nam. 

Wartsila đã triển khai hơn 79 GW công suất nhà máy điện linh hoạt tại 180 quốc gia, mang đến kinh nghiệm và công nghệ tiên tiến để hỗ trợ thị trường năng lượng Việt Nam. Một ví dụ điển hình là dự án nhà máy điện Sodegaura tại thành phố Sodegaura, tỉnh Chiba, Nhật Bản. Nhà máy này, hợp tác giữa Wartsila và Tokyo Gas Engineering Solutions (TGES), có công suất 100 MW, sử dụng 10 động cơ RICE Wartsila 34SG chạy bằng khí tự nhiên.

Được xây dựng nhanh chóng, nhà máy đóng vai trò chiến lược trong việc ổn định lưới điện Nhật Bản khi tỷ trọng năng lượng tái tạo tăng cao. Đây là mô hình mà Wartsila tin rằng có thể nhân rộng tại Việt Nam, đáp ứng nhu cầu cân bằng hệ thống điện trong bối cảnh chuyển đổi năng lượng.

Tăng trưởng bền vững nhờ nhà máy điện linh hoạt và năng lượng sạch

Sự xuất hiện của các nhà máy điện linh hoạt không chỉ giải quyết bài toán kỹ thuật mà còn mang lại giá trị kinh tế và chiến lược đáng kể. Với mục tiêu GDP tăng trưởng 8% vào năm 2025 và đạt mức hai con số trong giai đoạn 2026-2030, Việt Nam cần một hệ thống năng lượng ổn định để hỗ trợ các ngành công nghiệp, dịch vụ và sản xuất. 

Các nhà máy điện linh hoạt, với khả năng tăng giảm công suất nhanh, giúp giảm thiểu nguy cơ mất cân đối cung – cầu điện, đặc biệt trong giờ cao điểm hoặc khi nguồn năng lượng tái tạo biến động.

Dự án Sodegaura tại Nhật Bản là minh chứng cho hiệu quả của mô hình này. Nhà máy không chỉ cung cấp điện mà còn tham gia vào thị trường công suất mới của Nhật Bản, đóng vai trò như một công cụ cân bằng hệ thống.

Ông Tadashi Ishizaka, Giám đốc điều hành kiêm Trưởng bộ phận kinh doanh điện lực của Giao dịch năng lượng Tokyo Gas, nhấn mạnh: Các động cơ của Wartsila có khả năng tăng giảm công suất nhanh, phù hợp để hỗ trợ hệ thống điện khi tỷ lệ năng lượng tái tạo ngày càng tăng. Mô hình này cho thấy tiềm năng ứng dụng tại Việt Nam, nơi các nguồn năng lượng tái tạo đang phát triển mạnh mẽ nhưng vẫn cần nguồn điện linh hoạt để đảm bảo độ tin cậy.

Việc triển khai các nhà máy điện linh hoạt cũng mở ra cơ hội đầu tư trong lĩnh vực năng lượng. Với công suất mục tiêu 3.000 MW vào năm 2030, các doanh nghiệp trong và ngoài nước, bao gồm Wartsila, có thể tham gia vào chuỗi cung ứng, xây dựng và vận hành các dự án năng lượng. Điều này không chỉ tạo động lực cho thị trường năng lượng mà còn thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, tạo việc làm và thu hút vốn đầu tư nước ngoài.

Việt Nam hướng tới Net Zero với năng lượng linh hoạt

Nhìn vào bối cảnh hiện tại, nhà máy điện linh hoạt không chỉ là giải pháp kỹ thuật mà còn là yếu tố then chốt trong chiến lược phát triển bền vững của Việt Nam.

Theo ông Phạm Minh Thành, Tổng giám đốc Wartsila Việt Nam, việc đạt mục tiêu Net Zero vào năm 2050 đòi hỏi sự kết hợp giữa tăng tỷ trọng năng lượng tái tạo và nguồn nhiệt điện linh hoạt. Wartsila có khả năng triển khai các dự án nhiệt điện linh hoạt sử dụng nhiên liệu sạch, giúp Việt Nam chuyển đổi năng lượng bền vững và ổn định.

Tài Chính 247 nhận định rằng xu hướng thị trường năng lượng trong thập kỷ tới sẽ chứng kiến sự bùng nổ của các giải pháp năng lượng linh hoạt. Với nhu cầu năng lượng tăng cao để đáp ứng tăng trưởng kinh tế, các nhà máy điện linh hoạt sẽ đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo ổn định lưới điện và tối ưu hóa nguồn năng lượng tái tạo.

Dự báo đến năm 2030, khi công suất nguồn điện linh hoạt đạt 3.000 MW, Việt Nam sẽ có thêm dư địa để thu hút đầu tư vào các ngành công nghiệp xanh, từ sản xuất năng lượng đến công nghệ cao.