Trung Quốc chững lại dịch vụ giữa lằn ranh thuế quan

Lĩnh vực dịch vụ trượt dốc

Ngành dịch vụ, động lực chính của nền kinh tế Trung Quốc, đang đối mặt với những tín hiệu đáng lo ngại. Theo khảo sát Caixin/S&P Global, chỉ số PMI dịch vụ tháng 4 sụt từ 51,9 xuống 50,7, mức thấp nhất kể từ tháng 9/2024. Con số này chỉ cách ngưỡng 50 – ranh giới giữa mở rộng và thu hẹp – một khoảng mong manh, báo hiệu sự tăng trưởng chậm chạp của ngành chiếm hơn nửa GDP quốc gia.

Khảo sát chính thức càng củng cố bức tranh u ám, với PMI dịch vụ giảm từ 50,3 xuống 50,1. Điểm khác biệt nằm ở chỗ Caixin tập trung vào các doanh nghiệp nhỏ và vừa, đặc biệt những doanh nghiệp xuất khẩu, vốn dễ tổn thương trước biến động thị trường. Tốc độ tăng đơn hàng mới chạm đáy kể từ cuối 2022, phần lớn do hoạt động thương mại hàng hóa bị gián đoạn bởi thuế quan mới từ Mỹ.

Niềm tin kinh doanh cũng chịu ảnh hưởng nặng nề, rơi xuống mức thấp nhất kể từ tháng 2/2020. Các doanh nghiệp lo ngại về môi trường thương mại bất ổn, trong khi áp lực giảm phát và khủng hoảng bất động sản kéo dài làm suy yếu triển vọng tiêu dùng nội địa. “Thách thức giờ đây là làm sao vực dậy nhu cầu trong nước”, chuyên gia Vương Triết từ Caixin Insight nhận định.

Thuế quan Mỹ khuếch đại áp lực

Cuộc chiến thương mại Mỹ – Trung tiếp tục là cơn gió ngược đối với nền kinh tế Trung Quốc. Các biện pháp thuế quan của Mỹ, đặc biệt dưới thời Tổng thống Donald Trump, không chỉ đe dọa ngành sản xuất mà còn tác động dây chuyền đến dịch vụ. Morgan Stanley dự báo tăng trưởng kinh tế quý II của Trung Quốc có thể giảm 1 điểm phần trăm do những hạn chế thương mại này.

Ngành dịch vụ, vốn sử dụng 48% lực lượng lao động, đang chịu tổn thất kép. Các doanh nghiệp buộc phải cắt giảm việc làm trong hai tháng liên tiếp để kiểm soát chi phí, dẫn đến khối lượng công việc tồn đọng tăng cao. Chỉ số công việc tồn đọng lần đầu vượt ngưỡng 50 trong năm nay, cho thấy áp lực vận hành ngày càng lớn.

Để kích cầu, nhiều nhà cung cấp dịch vụ phải hạ giá bán, dù chi phí đầu vào tăng. Chiến lược này, dù giúp duy trì lượng khách hàng, lại làm xói mòn lợi nhuận, đặt các doanh nghiệp vào thế tiến thoái lưỡng nan. Tác động từ thuế quan dự kiến sẽ rõ nét hơn trong quý II và III, đòi hỏi Bắc Kinh phải hành động nhanh chóng.

Chính sách thận trọng giữa lằn ranh

Trước bối cảnh bất ổn, Bộ Chính trị Trung Quốc cam kết hỗ trợ doanh nghiệp và người lao động chịu ảnh hưởng từ thuế quan. Các biện pháp kích thích tài khóa và tiền tệ được đề xuất, tập trung vào các ngành mới nổi như công nghệ xanh và tái thiết đô thị. Tuy nhiên, Bắc Kinh dường như chọn cách tiếp cận thận trọng, tránh các gói cứu trợ lớn để bảo vệ ổn định dài hạn.

Các chuyên gia tại Morgan Stanley nhận định Trung Quốc sẽ dần chuyển trọng tâm sang thúc đẩy tiêu dùng nội địa. Điều này đòi hỏi các chính sách linh hoạt, từ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ đến cải thiện niềm tin người tiêu dùng. Tuy nhiên, với áp lực từ thuế quan và giảm phát, thời gian để triển khai các biện pháp hiệu quả đang ngày càng thu hẹp.

Chỉ số PMI tổng hợp, bao gồm sản xuất và dịch vụ, cũng giảm từ 51,8 xuống 51,1, phản ánh khó khăn chung của nền kinh tế. Dù quý I ghi nhận tăng trưởng vượt kỳ vọng, việc duy trì đà này sẽ phụ thuộc vào sự phối hợp chính sách chính xác và kịp thời từ các nhà hoạch định.

Tìm lối đi trong bất định

Ngành dịch vụ Trung Quốc đang đứng trước ngã rẽ quan trọng. Dù đơn hàng xuất khẩu tăng nhẹ nhờ du lịch phục hồi, triển vọng dài hạn vẫn mờ mịt do bất ổn thương mại và áp lực nội tại. Các doanh nghiệp cần tìm cách cân bằng giữa cắt giảm chi phí và đầu tư đổi mới để duy trì cạnh tranh.

Chính phủ Trung Quốc, với nguồn lực tài chính dồi dào, có cơ hội định hình lại chiến lược kinh tế. Việc ưu tiên các ngành mới nổi và tiêu dùng nội địa có thể là chìa khóa để giảm phụ thuộc vào xuất khẩu. Tuy nhiên, thành công của chiến lược này phụ thuộc vào khả năng ứng phó với các cú sốc bên ngoài, đặc biệt từ thuế quan Mỹ.

Dù đối mặt thách thức, Trung Quốc vẫn có tiềm năng vượt qua khó khăn nhờ quy mô kinh tế và khả năng điều chỉnh chính sách. Ngành dịch vụ, với vai trò cốt lõi, sẽ cần những bước đi táo bạo để lấy lại đà tăng trưởng và củng cố niềm tin thị trường trong những tháng tới.